hoài niệm về một vị Phật bị ngược đãi
thơ Woeser
Tôi rời Lhasa đã hai mươi hôm
nhưng vẫn thấy pho tượng phật
với khuôn mặt bị đập móp
hiện ra ở trong đầu.
Tượng phật bầy ở sạp bán lề đường
trước trụ sở phường Tromsikhang.
Tôi đã chú ý pho tượng từ xa
lúc đi chợ Tromsikhang mua củ cải.
Nhưng khi thấy nó tim tôi chợt nhói.
Tôi bước lại gần hơn cái vật bị tàn hại
chẳng thể cầm lòng.
Đức Phật như còn sống, dựa lưng
vào cái kệ hàng đau đớn.
Mặt bị đập móp, một tay bị chặt,
nửa thân dưới bị chém đứt ngang.
Tượng phật thảm thương dựa cái kệ hàng
bầy đủ thứ chung quanh:
nước tương, đậu xay, dầu giấm ăn sa lát,
và hàng đống cuộn giấy đi cầu.
Tất cả đã được giới thiệu từ lâu
vào đời sống chúng tôi từ Trung Hoa lục địa.
Cổ phật đeo chiếc vòng thanh nhã khảm ngọc thạch đủ màu,
trước ngực có tượng một linh thú mình người đầu sư tử
đặt chụm trên đài một bảo tháp vỡ.
Chẳng biết các báu vật này đã từng được thờ ở
đền chùa linh thiêng hay nhà một phật tử nào?
Tượng phật thảm thương đứng dựa vào cái kệ hàng buôn
như toát ra vẻ tĩnh lặng của mặt nước hồ êm,
nhưng nỗi đau của tôi thấu vào xương tủy:
Trong lúc đau khổ nhìn tượng phật tôi cảm thấy
một câu chuyện đang diễn ra từ quá khứ đến bây giờ.
Tôi bị chấn động bởi cái định mệnh ảo mờ
đã khiến tượng phật và tôi gặp gỡ,
chấn động như tuyết tan từ các đỉnh núi cao phủ ngập lên người
Ngồi khoanh tay đầu gối, gã bán hàng gạ gẫm tôi:
"Mua đi. Lão phật trông quảng đại quá phải không?"
"Tượng phật bị tàn hại từ lúc nào?" Tôi hỏi.
"Từ cuộc cách mạng văn hóa, rõ quá mà!". gã ngước mặt lên,
"Chắc phải là cuộc cách mạng văn hóa."
"Bao nhiêu?" Tôi muốn mua để mang tượng phật về nhà.
Nhưng gã bán hàng từ Quảng Tây
không nhúc nhích với giá ba ngàn đồng tệ.
Sau nhiều lưỡng lự, tiếc nuối, và suy đi tính lại,
tôi đành bỏ tượng phật móp vỡ
trào tuôn những tia đau khổ.
Tôi chỉ chụp được mấy tấm ảnh lưu giữ,
để khi nhớ thì mở máy vi tính ra xem.
Mấy bạn tôi nói có thể đó là một tượng phật mới chăng
nhưng bị họ hủy hoại để bán giá cao hơn,
và chuyện lôi vào cách mạng văn hóa chỉ là hư cấu
Có lẽ thế nhưng tôi vẫn đau buồn.
Tôi viết những dòng này cố để lòng quên.
Woeser
Bắc Kinh, 14 tháng 7 năm 2007
* dịch từ bản tiếng anh Remembering a Battered Buddha trích trong tuyển tập thơ "Chân Tâm Tây Tạng" (Tibet's True Heart) của Woeser do A. E. Clark chuyển ngữ từ nguyên tác tiếng Hoa.
Tác giả Woeser là một blogger nổi tiếng người Hoa gốc Tây Tạng sinh năm 1966 tại Lahasa. Bà là con của một sĩ quan chỉ huy cao cấp trong Quân Đội Nhân Dân Giải Phóng. Bà tốt nghiệp đại học ngành văn chương Trung Hoa năm 1988. Bà từng là một biên tập viên cho tờ Văn Học Tây Tạng. Năm 2003 Woeser viết một tuyển tập những tiểu luận phê bình tựa là Những Ghi Chép về Tây Tạng xuất bản ở Quảng Đông. Sau đó tuyển tập bị nhà nước cộng sản Trung Quốc cấm phổ biến với lý do "sai lầm chính trị". Cũng vì chuyện này bà bị mất việc. Blog của bà cũng bị tin tặc tấn công nhiều lần. Năm 2007 Woeser được Hiệp hội các tác giả Na Uy trao giải thưởng danh dự Tự Do Tư Tưởng. Bà hiện đang sống với chồng là nhà văn đối kháng Wang Lixiong ở Bắc Kinh. Bà bị cấm xuất ngoại.
