cuộc sống hoang sơ

(ảnh: Lê Hiếu)

thật khó mà tưởng tượng
thời kinh tế thị trường theo định hướng XHCN
trong lúc các cán bộ quan chức
bàn tính đủ mọi dự án đầu tư
cần vốn bạc tỉ đô la
mà ở một xóm nghèo trong nước
người dân vẫn đốt đèn dầu

hơn 80 hộ ở xóm 3 thôn Thanh Sơn
xã Thanh Nghị, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam
sống không có điện
không có nước sạch
không có trạm y tế
không có đường xá
không có trường học
họ sống hoang sơ
làm rẫy, chăn lợn, nuôi gà vịt
như những ngày năm 1985, 1986
lúc họ bằng lòng đi khai khẩn vùng kinh tế nội địa
vì được chính quyền hứa cấp ba sào vườn
và tiền xây nhà ở

hai mươi lăm năm cứ thế dần trôi
những cuộc đời nghèo túng
phải sống với nhiều cái không
lạc hậu nhưng đã ráng thích ứng để sinh tồn
vì nhà nước có ngó ngàng gì đến họ
không có điện thì thắp đèn dầu
không có trạm y tế lúc ốm đau thì uống thuốc tự chế
không có trường thì gửi con đi học lấy cái chữ
không có đường thì đạp cỏ
đi mãi lối cũng phải mòn
rồi tự mình lo bảo quản
lúc mưa trơn trượt
lúc nắng bụi lùm

nhưng khổ nhất là không có nước sạch
thực ra họ cũng được nhà nước hổ trợ
mỗi gia đình một lu đựng nước mưa
để dùng cho mọi sinh hoạt
nấu nướng, tắm rửa, giặt rũ...
mà nếu có thiếu nước
thì cứ đánh xe bò đi cả gần cây số
đến suối lấy nước mà dùng
dù nước suối nổi váng màu vàng
cũng đành chịu vậy

nếu ai cần nghiên cứu kinh tế mậu dịch
cứ đến đấy mà xem
cách người dân lấy hàng đổi hàng
nhà này đổi sắn lấy lúa nhà kia
một mô hình kinh tế cổ xưa
nhưng thật ra cũng tốt
chẳng có chuyện gian thương
cứ bằng lòng với nhau đổi được thì đổi
các thứ ăn, dùng

do nhà nước các cấp chính quyền
thiếu quy hoạch và bố trí không hợp lý
trong thời gian đầu lập vùng kinh tế nội địa
những người dân xóm 3 thôn Thanh Sơn
còn phải đối phó với một thứ không nữa
đó là chết không có đất chôn
thân nhân phải dùng xe bò
kéo người chết đi xa hàng chục cây số
mới có chỗ yên nghỉ nghìn thu

trong leo lét ánh đèn dầu đêm tối âm u
những người dân xóm 3
vẫn âm thầm sống với những cái không
mà xóm 3 có xa xôi gì cho cam
chỉ cách thành phố Phủ Lý 15 cây số
nói đúng ra chính quyền thôn Thanh Sơn
cũng đã gửi kiến nghị lên xã huyện xin giải quyết
những cái không vẫn đang chờ cứu xét...
trong câu chuyện nhiều bức xúc có một chi tiết
cũng khá lạ kỳ
là dù sống không có điện
trong xóm cũng có hai cái TV
người ta trưng cho nó sang
hay để nhắc mình chưa hoàn toàn biệt lập
với xã hội chủ nghĩa bên ngoài

* Sau khi đọc phóng sự Sống "nguyên thủy" ở xóm 5 không của Lê Hiếu trên Đất Việt (27/06/2010)